Bu çalışmada, öncelikle dilbilim ve göstergebilim alanındaki sözceleme kuramından ve göstergebilimde görüngübilimden esinlenerek geliştirilen algılama kuramından faydalanarak gezi defterlerinin yazınsal tür olarak tanımı yapılacaktır. Amacımız göstergebilim yönteminden eğitim alanında nasıl yararlanılabileceğini yabancı dil eğitim sınıflarında kullanılması önerilen gezi defterleri üzerinde göstermektir. Gezgin yazarın gezi notlarından ve çizimlerinden oluşan gezi defterleri, dilsel ve görsel göstergeler içeren yazınsal ve estetik bir türdür. Sözceleme teknikleri ve algılama biçimlerine göre çeşitlilik içeren bu eserler, öznel ve nesnel söylemler oluşturmayı öğretmek ve betimleme tekniklerini edindirmek için çok uygundur. Görsel ve dilsel göstergelerin beraber kullanımı, hemen hemen her dil düzeyindeki öğrenen için anlama ve ifade etme çalışmalarında kolaylık sağlar. Dilin göstergeler dizgesi olduğu ve kültürü aktardığı göz önünde bulundurulursa, göstergebilimin dil eğitiminde yerini bulması şarttır. Günümüzde yabancı dil eğitiminde amaç, öğrenene sadece dili edindirmek değil, o dilin yaşadığı kültürü de tanıtmaktır. Kaynak ve erek kültür arasındaki benzerliklerin ve farklılıkların algılanması yabancı dil eğitiminin bir parçasıdır. Gezi defterleri, gezginin bakış açısından şehirden görüntüler sunar. “Avrupa Diller Ortak Başvuru Metni”nde belirtildiği üzere, dil eğitimi kültür bağlamında yapılmalıdır. Yabancı dil öğrencisinin, hem dili, hem de dilini öğrendiği kültürü tanıması temel alınır, başka bir deyişle hem dilsel göstergeleri, hem de toplumsal göstergeleri yorumlamayı öğrenmesi gerekir. Klasik yöntemde, çoğunlukla yabancı kültürün tanıtıldığı ders kitaplarına rastlarız. Oysaki kendi kültürünü diğerinin gözünden görmek, ötekini tanımanın en iyi yoludur. Sadece gezi defterlerinde değil, gezi edebiyatı metinlerinde de, örneğin Montesquieu’nün İran Mektupları’nda, kültürler arasında toplumsal göstergelerin nasıl değiştiğini görürüz. Kültürel göstergeleri yorumlamayı öğretmek için, gezi edebiyatı metinlerinin dil eğitimi sınıflarında kullanılmasını öneririz. Farklı dil düzeyindeki gruplar konuya, kişilere, mekâna hâkimiyetleri ve metnin parçalı, kısa yapısı sayesinde metni rahatlıkla kavrar, sözceleme ve algılama tekniklerinden yola çıkarak benzer metinler oluşturabilirler. Bu çalışma göstergebilim yöntemi açısından yeni bir öneri de getirmektedir. Göstergebilim bir çözümleme yöntemidir, anlamlı bütünler üzerine uygulanır ve anlamın nasıl eklemlendiğini ortaya koyar. Hiçbir yazar yaratma yöntemi olarak kullanmaz. Eğitim alanında sadece çözümleme yöntemi olarak değil, yaratma yöntemi olarak tersten de kullanılmasını öneriyoruz. Öğrenen, örnek metinlerde kullanım farklılıklarını kavradıktan sonra farklı söylem stratejilerini (öznel söylem ya da nesnel söylem) benimseyerek, sözceleyen öznenin söylemde varlık oranına, algılayan öznenin bakış açısına, duyumsama biçimlerine göre çeşitli metinler oluşturacaktır. Bireysel ya da grup olarak yapılacak çalışmalarda, aynı ölçütlerle öğrenenler birbirinden çok farklı metinler üretecektir. Bu yöntemle öğrenen belli metin yapısı özelliklerine göre yazma çalışmaları yaparak hem dilsel göstergeleri hem de toplumsal göstergeleri yorumlama ve kullanma becerisini edinebilir.
Tam Metin:http://www.ijlet.com/Makaleler/414130630_3-%20Buket%20Alt%C4%B1nb%C3%BCken%20Karsl%C4%B1.pdf
0 yorum:
Yorum Gönder