Öğretmenin Derse Hazırlanması

Öğretmen dersten önce mutlaka kendini derse hazır hissetmelidir. Ders öncesi hazırlıklar öğretmende refleks hâlini almalıdır. Sınıfa girmeye hazırlanan öğretmen, dünyanın en değerli varlıklarının bulunduğu bir yere gidiyordur. Bu sınıfta yine dünyanın en değerli fiili olan, eğitim etkinliğini yapacaktır. Bu düşünceyi hep muhafaza eden öğretmen, dersini ciddîye aldığını, eksiksiz bir hazırlıkla gösterir. Öğretmen coşkulu, heyecanlı ve başaracağına inanmış olmalıdır.

Planlama

Planlama önceden belirlenmiş amaçları gerçekleştirmek için yapılması gereken işlerin ve izlenecek yolların saptanması, geleceğe bakma ve ihtimal dâhilindeki seçenekleri belirleme sürecidir.

Planlama, bir eylemle ilgili tüm etkinliklerin önceden hazırlanmasıdır. (Erdoğan, 2000)

Planlama Aşamaları

Durum Analizi

Mevcut durumun tespit edilmesidir. Öğrencilerin sınıftaki durumları, eğitim seviyeleri, eksiklikleri ve iyi yönleri saptanır. Öğretmenin, durum analizini hızlı bir şekilde, çeşitli anket ve testlerle yapması yararlı olur. Öğretmen durum analizi yapmadan geleceğe yönelik planlama yapamaz ve hedefler tespit edemez.

Hedeflerin Geliştirilmesi

Durum analizinde tespit edilen verilere göre geleceğe dönük, gerçekçi ve ulaşılabilir hedefler net bir şekilde ortaya konur. Öğrencilerimizden beklentilerimiz, sınıflara ve kişisel özelliklere göre değişebilir. Bundan dolayı hedefler, sınıflara göre farklı olmalıdır. Sınıfına göre ileri düzeyde olan öğrencilere yönelik hedefler ayrıca ele alınmalı, bu öğrencilere yönelik farklı çalışmalar yapılmalıdır.

Stratejilerin Belirlenmesi

Mevcut durumdan, hedeflenen duruma hangi yol ve yöntemlerle gidileceğinin alternatifleriyle birlikte belirlenmesi gerekir.

Uygulama

Stratejilerin ne zaman gerçekleştirileceği belirlenmeli ve uygulanmalıdır. Sorumluluklar paylaşılmalı çalışmaya böylece başlanmalıdır.

Değerlendirme

Bu süreçlerin sonunda hedeflere ne ölçüde ulaşıldığı, sebepleri ve sonuçları ile ortaya konur. (Erdoğan, 2000)

Yıllık ve Günlük Planlar

Planlar bir formalite olarak okul müdürüne imzalatılmak için değil, sınıfta kullanılmak ve yararlanılmak için yapılmalıdır. İyi bir ders planının olmayışı, öğretmen ve öğrenci için dersi sıkıcı bir hâle getirebilir. Ne yapacağı konusunda emin olmayan ve nasıl yapacağını bilmeyen sınıf yöneticisinin sınıflarında iki taraf için de sıkıntı vardır.

Program İçeriğinin Belirlenip Düzenlenmesi, Programın Uygulanması, Öğretmenin Esneklik Esasları:

Öğretmen, öğrencinin ilgi ve gereksinimlerini gözetmeli, onun gelişebileceği kadar ilerlemesine yardım etmelidir.

Öğretmen gereksiz bilgi vermek yerine eğitimin amaçlarına uygun davranışları kazandırmayı esas almalıdır.

Kopuk kopuk konu ve bilgi yerine, birbiriyle ilişkili konu ve bilgiler öğrencilere aktarılmalıdır.

Öğretmen bütün sınıflarda başlama noktası olarak, yakın çevreyi almalı, yakın çevrenin tanınması, ve geliştirilmesinden yola çıkmalıdır. Okulun bir görevi de yakın çevreyi geliştirmektir.

Millî Eğitim Bakanlığının hazırladığı program, ülkenin her yöresi için genel bir “çerçeve” programdır. Çevrenin ve sınıftaki öğrenci düzeyinin gerektireceği ekleme ve çıkarmalar öğretmene bırakılmıştır.

Ünitelere, konulara ve bunların programdaki sırasına aynen uyma zorunluluğu yoktur. Programdan gereksiz öğelerinin çıkarılması, hem amaca hizmet eden konulara ağırlık vermeyi kolaylaştıracak hem de gereksiz konular nedeniyle programın dönem sonunda bitirilememesi, sıkıştırılması sorununu ortadan kaldıracaktır.

Yıllık ve günlük planlar şu değerlendirme esaslarına göre hazırlanmalıdır:

• Öğrencilerde çalışma isteği uyandırıyor mu, teşvik ediyor mu?

• Birlikte çalışmayı içeriyor mu?

• Araç  gereç yeterli ve uygun mu?

• Öğrencileri ön hazırlığa yönlendiriyor mu?

• Öğretmenin ön hazırlığı yeterli mi?

• Amaçlar, hedef davranışlar net mi?

• Konulara verilen süre uygun mu?

• Konular ve derste uygulanan yöntemler birbiriyle uyumlu mu?

• Konu sıralaması öğrenmeyi kolaylaştıracak nitelikte mi?

• Gezi, gözlem, etkinlikler ve zümre iş birliklerinin planlanışı uygun mu?

Mikro Öğretim

Mikro öğretim, sınıfta işlenecek konunun, dersten önce ehil bir gruba yaklaşık beş dakika gibi bir süre içinde anlatılması, mümkünse bunu videoya kaydedip, belirlenen ölçütlere uygun sunumun yapılıp yapılmadığının belirlenmesidir. Kriterler şunlar olabilir:

• Derse giriş nasıldı?

• Üzerinde durulan düşünceler neler?

• Fikir ve düşünceler açık mı?

• Öğrencilerin zekâ çeşitliliğine göre sunum yapıldı mı?

• Görsel araç ve gereç kullanıldı mı?

• Çarpıcı örnekler verildi mi?

• Özetleme yapıldı mı?

• Ses tonlaması uygun muydu?

• Dil, akıcı ve anlaşılır mıydı?

• Sınıftaki iletişim başarılı mıydı?

Derse hazırlanma, bir öğretmen için angarya olarak görülmemelidir. Sınıfında lider olmayı, sınıfını etkilemeyi isteyen bir sınıf yöneticisi, önce bu konuda arzulu olmalıdır. Öğretmenlik yapma arzusu olmayan, öğretmenliği kelepir bir meslek olarak gören veya öğretmenliği ikinci iş olarak yapan insanların, sınıflarda etkili olabilmesi mümkün mü?